Η βιομηχανία των συνεδρίων και εκδηλώσεων δέχτηκε ίσως το πιο ισχυρό πλήγμα στο χώρο του τουρισμού, αφού σημείωσε μια μεγάλη «βουτιά» που ξεπέρασε το 80% την περσινή χρονιά. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για φέτος, εάν κι εφόσον βεβαίως μπορούν να γίνουν προβλέψεις;

Είναι γεγονός ότι η πανδημία «χτύπησε» τον Επαγγελματικό & Συνεδριακό Τουρισμό σε μία περίοδο που σημείωνε ανοδική τροχιά και χρονιά «ρεκόρ», με τη χώρα μας να καταγράφει σημαντική θέση στη διεθνή κατάταξη συνεδριακών προορισμών
Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι η Αθήνα για το έτος 2019 κέρδισε την καλύτερη διάκριση που έχει πετύχει ποτέ στη διεθνή κατάταξη του Συνεδριακού Τουρισμού σε μετρήσεις του Διεθνούς Οργανισμού ICCA (International Congress & Convention Association), ανεβαίνοντας στη 17η θέση, από την 24η στην οποία βρισκόταν το 2018.
Παράλληλα, η Θεσσαλονίκη κατατάχθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στην 39η θέση από την 53η στην οποία βρισκόταν το 2018 και σε παγκόσμιο επίπεδο στην 70η θέση.
Ο κλάδος των συνεδρίων & επαγγελματικών εκδηλώσεων βρισκόταν στο κομβικό σημείο της αρχής της ανάπτυξης μετά από πολυετή οικονομική κρίση. Φθάνουμε στο 2019 το οποίο κλείνει με θετικό πρόσημο και στον κλάδο επικρατεί αισιοδοξία καθώς δείχνει να ξεκινάει τη διαδρομή του σε μονοπάτια ανάπτυξης.
Για τη συγκεκριμένη παγκόσμια κρίση δεν υπήρχε «εγχειρίδιο».
Οι αρνητικές συνέπειες της πανδημίας στον κλάδο μας θα είναι αισθητές για αρκετό καιρό ακόμα, ενώ παράλληλα το αντικείμενο και η καθημερινότητα της βιομηχανίας συνεδρίων και εκδηλώσεων σε διεθνές επίπεδο έχει υποστεί μεταμόρφωση. Το ηλεκτρονικό στοιχείο ήρθε για να μείνει και παρά το βαρύ πλήγμα οι επαγγελματίες οργανωτές επέδειξαν προσαρμοστικότητα και ετοιμότητα να ανταποκριθούν σε νέα δεδομένα, μετατρέποντας μέρος των συνεδρίων τους σε διαδικτυακά. Η φετινή χρονιά μπορεί να εξελιχθεί σε λίγο καλύτερη από το 2020 «υπό προϋποθέσεις» και πιο συγκεκριμένα εφόσον θα είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν με ασφαλή τρόπο «υβριδικά» συνέδρια, οι διοργανώσεις δηλαδή που θα συνδυάζουν τη φυσική με τη διαδικτυακή συμμετοχή. Αυτό θα συμβάλλει θετικά τόσο στην επανεκκίνηση της συγκεκριμένης αγοράς αλλά και στην ενεργοποίηση άνω των 40 επαγγελμάτων που συνδέονται με το αντικείμενο.

Πως ξεπερνάτε τα προβλήματα βιωσιμότητας που αντιμετωπίζετε; Μέτρα στήριξης από την Πολιτεία, έχετε λάβει; Πως τα αξιολογείτε και τι ζητάτε προκειμένου να επιβιώσετε;

Ο αγώνας επιβίωσης του κλάδου μας είναι συνεχής. Προκειμένου να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της νέας πραγματικότητας, τη μεταμόρφωση της δουλειάς μας, την προσαρμογή στα νέα δεδομένα, χρειάστηκε παρά τη μηδενική ρευστότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα να επενδύσουμε στην απασχόληση και εκπαίδευση των στελεχών μας, αλλά και σε νέες τεχνολογίες, ώστε να μείνουμε εντός αγοράς και ανταγωνισμού. Η διευκόλυνση μέσω των μέτρων στήριξης της Πολιτείας τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στους εργαζομένους ήταν και είναι φυσικά σημαντική και απολύτως απαραίτητο να συνεχιστεί δυναμικά, ώστε να μπορέσει ο κλάδος να επιβιώσει αλλά και να ανακάμψει.
Η Ελλάδα αποτέλεσε αναμφισβήτητα θετικό παράδειγμα στην ανταπόκριση και άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης και αυτό το γεγονός έχουμε προβάλλει πολύ συχνά στα πλαίσια των επαφών μας με πελάτες εξωτερικού. Παρόλα αυτά η βιωσιμότητα, η ανάκαμψη και στη συνέχεια και ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της επιστροφής των F2F (face-to-face) συνεδρίων και εκδηλώσεων και το σταδιακό αλλά και παράλληλα δυναμικό άνοιγμα της αγοράς MICE. Επιπλέον, είναι απολύτως απαραίτητο και ίσως και μοναδική ευκαιρία πλέον να δοθεί έμφαση στη στοχευμένη προβολή της αγοράς μας στο εξωτερικό, ώστε να κατακτήσει η χώρα σημαντική θέση ως μελλοντικός ασφαλής προορισμός συνεδρίων και εκδηλώσεων σε διεθνές επίπεδο.

Τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας σε αστικούς προορισμούς όπως είναι η Αθήνα ή η Θεσσαλονίκη, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον συνεδριακό τουρισμό. To ίδιο βεβαίως ισχύει για μια σειρά από επαγγέλματα, αλλά και για όλες τις υπηρεσίες που συνδέονται με το επαγγελματικό ταξίδι. Υπάρχουν προοπτικές ανάκαμψης για το φετινό χειμώνα; Εννοώ προγραμματίζονται συνέδρια και εκδηλώσεις;

Οι επαγγελματίες οργανωτές, παρά τις δυσκολίες και προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε και εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε, ανταποκριθήκαμε άμεσα στη μετατροπή μέρους των συνεδρίων μας σε διαδικτυακά αλλά και την αναβολή μεγάλου ποσοστού για το επόμενο διάστημα το 2021 (κυρίως για τον εγχώριο συνεδριακό τουρισμό), ή για τα διεθνή έργα, τη μεταφορά τους για τα έτη 2022-2023. Στόχος και επιθυμία μας είναι η γρήγορη επιστροφή στα φυσικά (F2F) συνέδρια για πολλούς λόγους. Αρχικά τα F2F συνέδρια ενεργοποιούν την αγορά, προσελκύουν υψηλού επιπέδου κοινό εξασφαλίζοντας έτσι σημαντική προβολή στο εξωτερικό, ζωντανεύοντας τα συνεδριακά κέντρα και ξενοδοχεία, ενώ παράλληλα ευνοούν πάνω από 40 επαγγέλματα.
Για το επόμενο διάστημα το φετινό φθινόπωρο και χειμώνα είναι προγραμματισμένες αρκετές (εθνικές κυρίως) διοργανώσεις στην Ελλάδα σε υβριδική μορφή, αλλά για να μπορέσει να εξασφαλιστεί η πραγματοποίησή τους είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να είναι σε εφαρμογή υγειονομικά πρωτόκολλα για το άνοιγμα των συνεδρίων, που θα επιτρέπουν την παρουσία ικανοποιητικού αριθμού συμμετεχόντων στο χώρο διεξαγωγής με τήρηση παράλληλα φυσικά αυστηρών μέτρων ασφαλείας και υγιεινής. Από τον μήνα Ιούνιο μάλιστα, με τη λήξη της αναστολής συνεδρίων, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί επιτυχώς υβριδικά συνέδρια σε όλη τη χώρα, με απόλυτη ασφάλεια, αλλά πολύ μικρή φυσική συμμετοχή (50-80 άτομα) λόγω των πολύ περιορισμένων μέτρων που ισχύουν αυτή τη στιγμή. Σαφέστατα όλα εξαρτώνται από το τοίχος ανοσίας και την εξέλιξη των εμβολιασμών και της πανδημίας, θα πρέπει όμως να ληφθεί υπόψιν πως οι επαγγελματίες οργανωτές έχουν την εμπειρία αλλά και την ικανότητα, ακολουθώντας σαφείς κανονισμούς, να συνεισφέρουν στην ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας, οργανώνοντας επιτυχημένα υβριδικά συνέδρια και εκδηλώσεις. Το έχουμε αποδείξει στο παρελθόν και είμαστε πανέτοιμοι να το κάνουμε πράξη και πάλι. Δεν είναι τυχαίο πως κορυφαίοι διεθνείς οργανισμοί ανά τον κόσμο εκδίδουν κεντρικές οδηγίες προς κυβερνήσεις ενθαρρύνοντας τα κράτη να επιδιώξουν το ασφαλές άνοιγμα των business events, διαχωρίζοντας τα συνέδρια και τις επαγγελματικές εκδηλώσεις από τις μαζικές συγκεντρώσεις και συναυλίες. Επιπλέον, η Ελλάδα θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων ανταγωνιστικών χωρών που ήδη φιλοξενούν με επιτυχία υβριδικά συνέδρια και εκδηλώσεις με φυσική παρουσία, με ασφάλεια και φυσικά κερδίζουν έδαφος.

Τα υγειονομικά πρωτόκολλα για την επανέναρξη συνεδρίων και εκδηλώσεων είναι έτοιμα; Σας έχουν δοθεί νέες οδηγίες; Θα δούμε συνέδρια στην Ελλάδα με φυσική παρουσία περισσότερων ατόμων και πότε αναμένεται να συμβεί αυτό;

Ο HAPCO & DES, το συλλογικό όργανο που εκπροσωπεί τους οργανωτές συνεδρίων και εκδηλώσεων, τα συνεδριακά κέντρα και ξενοδοχεία αλλά και όλα τα συναφή επαγγέλματα στην Ελλάδα, μελέτησε και συνέταξε αναλυτική πρόταση για την εφαρμογή πρωτοκόλλων για το άνοιγμα της συνεδριακής αγοράς από τον περασμένο Ιούλιο (2020). Η πρότασή μας αυτή, σε συνέχεια στενής συνεργασίας και επικοινωνίας με το αρμόδιο Υπουργείο, εγκρίθηκε (μερικώς) από την Κυβέρνηση και τα προτεινόμενα μέτρα εφαρμόστηκαν για ένα μικρό χρονικό διάστημα το φθινόπωρο 2020, για όσο τα συνέδρια δεν ήταν σε αναστολή λειτουργίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν εκείνη την περίοδο σε υβριδική μορφή, οργανώθηκαν με απόλυτη ασφάλεια και χωρίς απρόοπτα.
Το νέο έτος, ο Σύνδεσμος σε συνεργασία με τα μέλη του αλλά και όλους τους κλαδικούς φορείς υπέβαλλε νέο αναλυτικό σχέδιο πρωτοκόλλων για την έναρξη των συνεδρίων, σύμφωνα και με διεθνείς πρακτικές αλλά και τα νέα δεδομένα. Δυστυχώς, δεδομένης της πορείας της πανδημίας, τα πρωτόκολλα που εκδόθηκαν και ισχύουν σε αυτή τη φάση, επιτρέπουν μεν την πραγματοποίηση συνεδρίων, με αρκετά όμως εμπόδια και δυσκολίες για τους οργανωτές αλλά και τη συμμετοχή μόνο πολύ μικρού αριθμού συμμετεχόντων. Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού ώστε αυτό το σχέδιο να βελτιωθεί σταδιακά προς το καλύτερο και με την ελπίδα να επιτραπεί πρόσβαση τουλάχιστον στο 50% χωρητικότητας της κάθε συνεδριακής αίθουσας, με τήρηση φυσικά παράλληλα πολλών ακόμα αυστηρών μέτρων και περιορισμών. Διαφορετικά, είναι πολύ πιθανό, επιβεβαιωμένες εθνικές οργανώσεις που είναι προγραμματισμένες να πραγματοποιηθούν σε υβριδική μορφή για το επόμενο 6μηνο να ακυρωθούν και να μετατραπούν σε διαδικτυακές. Επιπλέον, το 2022 προγραμματίζονται στην Ελλάδα σημαντικά διεθνή συνέδρια και εκδηλώσεις και παρά την αβεβαιότητα που επικρατεί, ελπίζουμε να μπορούν όχι μόνο να πραγματοποιηθούν αλλά και να συμβάλλουν στην ανάδειξη της χώρας ως ασφαλή προορισμό. Είναι μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας να βγει μπροστά σε αυτό τον τομέα, ο οποίος έως τώρα είναι πλήρως αναξιοποίητος τόσο ως σημαντική πηγή εσόδου όσο και ως πυλώνας ανάπτυξης.
Το διεθνές κοινό και διεθνείς ενώσεις που εξετάζουν την Ελλάδα ως μελλοντικό προορισμό τους, ήδη ζητούν να ενημερωθούν για τα μέτρα που ισχύουν και σε αυτό το πλαίσιο οφείλουμε εγκαίρως να έχουμε απαντήσεις και τον απαιτούμενο προγραμματισμό. Δυστυχώς ακόμα δεν είμαστε σε αυτό το στάδιο….

Έχουν τα λεγόμενα «υβριδικά» συνέδρια την ίδια δυναμική; Πως αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες διοργανωτές τη νέα πραγματικότητα που επιβάλλει η πανδημία και τι σημαίνει για την επιβίωσή τους;

Σε κάθε περίπτωση και για τους λόγους που έχουν αναφερθεί ανωτέρω, τα «υβριδικά» συνέδρια είναι η λύση, αντί των διαδικτυακών και οι επαγγελματίες οργανωτές έχουμε φροντίσει να εκπαιδευτούμε και να προετοιμαστούμε κατάλληλα ώστε το ηλεκτρονικό στοιχείο και τη χρήση της τεχνολογίας να τα χρησιμοποιήσουμε προς όφελος των υβριδικών συνεδρίων και πελατών μας. Ο σχεδιασμός όμως ενός υβριδικού συνεδρίου είναι πιο πολύπλοκος από αυτόν του φυσικού, καθώς το υβριδικό μοντέλο συνδυάζει 2 συνέδρια σε ένα και κατά συνέπεια έχει και υψηλότερο κόστος αλλά και ρίσκο για τον οργανωτή. Παρ΄όλα αυτά, όπως απέδειξε από την αρχή της πανδημίας, ο κλάδος μας έχει πλήρως προσαρμοστικό DNA και όπως «κατέκτησε» το διαδικτυακό κόσμο, ήδη σχεδιάζει και θα κατακτήσει και τον κόσμο των «υβριδικών συνεδρίων». Ηδη σχεδιάζουμε εντατικά υβριδικά συνέδρια σε βάθος τουλάχιστον 2ετίας. Σε αυτή μας την προσπάθεια, είναι πολύ σημαντικό να είναι δίπλα μας η Πολιτεία με μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων αλλά και λαμβάνοντας υπόψιν τα αιτήματα του κλάδου, που μπορεί αισθητά να συμβάλλει στην ανάκαμψη και ανάπτυξη.

Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή σε άλλες ανταγωνιστικές χώρες; Σε ποια θέση βρίσκεται η Ελλάδα στην ευρωπαϊκή, αλλά και στην παγκόσμια κατάταξη διοργάνωσης συνεδρίων και εκδηλώσεων;

Η Ελλάδα το έτος 2019 κατέγραψε χρονιά ρεκόρ καθώς και πολύ υψηλότερη θέση στον ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο χάρτη συνεδριακών προορισμών. Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν κατέχει τη θέση που της αρμόζει στον παγκόσμιο συνεδριακό χάρτη, και αυτό οφείλεται σε πολλαπλούς παράγοντες, που θα πρέπει πλέον να εξετάσουμε σοβαρά. Εστιάζοντας σε αυτή τη χρονική στιγμή, η Ελλάδα σίγουρα αποτελεί θετικό case study τόσο για την άμεση ανταπόκριση στις συνέπειες της πανδημίας, όσο και στο «τολμηρό» αλλά και προσεκτικό άνοιγμα του Τουρισμού. Παρ’ όλα αυτά ανταγωνιστικές χώρες, έχουν καταφέρει τους τελευταίους μήνες, να επενδύσουν παράλληλα στη σωστή και στοχευμένη προβολή του Συνεδριακού Τουρισμού, και να βγουν μπροστά ως ιδανικοί και ασφαλείς προορισμοί MICE. Η Ελλάδα σε αυτό το πλαίσιο βρίσκεται ακόμα πολύ πίσω και έχει χάσει σημαντικό έδαφος. Η χρονική στιγμή να προσελκύσουμε επισκέπτες υψηλού εισοδήματος και θέσης είναι τώρα, και αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί.

Είναι πολύ τιμητικό, για την Ελλάδα, μια εκπρόσωπός της να βρίσκεται στη Διοίκηση του Διεθνούς Οργανισμού Επαγγελματιών Συνεδρίων. Πως θα βοηθήσετε στην επανεκκίνηση και στη βελτίωση της ελληνικής «βιομηχανίας» συνεδρίων και εκδηλώσεων;

Είναι αλήθεια ότι είναι μεγάλη τιμή αλλά και ευθύνη να βρίσκεται κανείς στο τιμόνι του κορυφαίου Οργανισμού που εκπροσωπεί τον Παγκόσμιο Συνεδριακό Τουρισμό. Η εκλογή αυτή είναι αποτέλεσμα πολυετούς ενεργοποίησης και συμμετοχής στις δράσεις του διεθνούς φορέα μέσω πολλαπλών ρόλων και είμαι ιδιαίτερα περήφανη αλλά και ευτυχής που βρίσκομαι σε αυτή την οικογένεια, ανάμεσα στους κορυφαίους οργανωτές συνεδρίων στον κόσμο. Σίγουρα αυτή η θέση και διάκριση, αναδεικνύει την ικανότητα, την τόλμη και τον επαγγελματισμό των Ελλήνων Οργανωτών συνεδρίων και χωρίς αμφιβολία θα συμβάλλει στην ανάκτηση σημαντικής γνώσης και εμπειρίας για τις καλές διεθνείς πρακτικές και την αντιμετώπιση της κρίσης, στο δρόμο προς την ανάκαμψη και ανάπτυξη, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών. Ήδη η χώρα μας συμμετέχει ουσιαστικά και δυναμικά σε διάφορες δράσεις του διεθνούς φορέα.

Ανάκαμψη στο χώρο της «βιομηχανίας» MICE πότε να αναμένουμε;

Από εμάς εξαρτάται. Οι επαγγελματίες του κλάδου μας, με ιδιωτική πρωτοβουλία, κάνουμε τα μέγιστα με στόχο την ασφαλή αλλά και γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητα αλλά και την υψηλού επιπέδου προβολή της χώρας. Οι διεθνείς προβλέψεις δείχνουν έναρξη ανάκαμψης και σταδιακή επιστροφή στα υβριδικά συνέδρια και business events aπό το 2ο εξάμηνο του 2022. Aυτό όμως προϋποθέτει ότι σε εθνικό επίπεδο θα έχει πρώτα αναγνωριστεί η αξία και σημαντική συμβολή του επαγγελματικού & συνεδριακού τουρισμού στην ανάκαμψη και ανάπτυξη, θα έχει επιτευχθεί συνεργασία μεταξύ των φορέων που εμπλέκονται στον τομέα και το κράτος, θα ενεργοποιηθούν με ασφάλεια, σαφείς κανόνες και χωρίς εμπόδια οι εθνικές και διεθνείς διοργανώσεις και θα βγει η Ελλάδα μπροστά ως κορυφαίος προορισμός MICE.Ίσως σε αυτή την περίπτωση η ανάκαμψη να φανεί στη χώρα μας και νωρίτερα.

H κυρία Σίσσυ Λυγνού είναι: Mέλος του Δ.Σ του Διεθνούς Φορέα ΙAPCO (International Association of Professional Congress Organizers), CEO και Αντιπρόεδρος του Δ.Σ στην εταιρία AFEA S.A Travel & Congress Services, Γενική Γραμματέας του HAPCO & DES (Hellenic Association of Professional Congress Organizers & Event Management Specialists).